بالا آمدن آمپر آب ماشین و داغ کردن موتور یکی از ترسناک‌ترین اتفاق‌هایی است که ممکن است در حین رانندگی تجربه کنید. این اتفاق حتی از پایین آمدن آمپر سوخت هم هولناک تر است. معطل شدن در گوشه خیابان از یک طرف و هزینه‌های سنگین تعمیر یک موتور معیوب از سوی دیگر این نگرانی را دوچندان می‌کند. اما بد نیست نگاهی به دلایل داغ کردن موتور خودرو بیاندازیم و بدانیم برای جلوگیری از داغ شدن موتور ماشین چه باید کرد و در صورت داغ شدن موتور، چه کارهایی انجام دهیم
5 علت داغ شدن موتور خودرو
خرابی ترموستات
ترموستات قطعه‌ای ساده با عملکردی نه‌چندان پیچیده است. این قطعه مابین رادیاتور و پیشرانه قرار می‌گیرد و وظیفه کنترل دمای آب و هدایت آن به پیشرانه را بر عهده‌دارد. یک ترموستات معیوب می‌تواند برای همیشه بسته بماند و مانع از رسیدن آب رادیاتور به اطراف موتور شود.
خرابی فن رادیاتور
فن رادیاتور وظیفه انتقال هوا به داخل رادیاتور و خنک کردن آب برگشتی از موتور را بر عهده دارد. امروزه در برخی خودروها فن‌ها به‌وسیله قطعاتی الکترونیکی کنترل می‌شوند و تا رسیدن آب رادیاتور به دمایی معین به کار خود ادامه می‌دهند.
اگر این قطعه الکترونیکی آسیب ببیند یا پره‌های فن دچار شکستگی شوند جریان هوا به‌درستی وارد رادیاتور نمی‌شود و در نتیجه دمای مایع خنک‌کننده به میزان کافی کاهش نمی‌یابد و موجب داغ کردن موتور خودرو می‌شود.
نبود روغن موتور در پیشرانه
روغن موتور علاوه بر روان کنندگی عهده‌دار خنک کردن قطعات داخل موتور است. اگر به هر دلیلی خواه نشتی از واشر یا مشکلات آب‌بندی داخل سیلندرها روغن به نقاط دیگر وارد شود هم موجب روغن‌سوزی و ایجاد آلودگی زیاد می‌شود و هم با کاهش سطح روغن موتور سبب داغ کردن موتور می‌گردد. داغ کردن موتور می‌تواند موجب تاپ برداشتن پیستون‌ها شود که هزینه زیادی را بر دوش رانندگان خودرو می‌گذارد.
نفوذ هوا به سیستم خنک‌کننده پیشرانه
یکی از دلایل داغ کردن موتور خودرو وجود هوا در سیستم خنک‌کننده است. اگرچه این سیستم به‌صورت بسته عمل می‌کند اما با گذشت زمان مقداری هوا به آن وارد می‌شود. وجود هوای بیش‌ازحد در سیستم خنک‌کننده می‌تواند موجب مسدود شدن جریان آب رادیاتور به پیشرانه شود.
قیمت فیلتر هوا
در این شرایط آب رادیاتور در مخزن باقی می‌ماند و مایع خنک‌کننده به میزان کافی در اطراف پیشرانه وجود ندارد. با این وصف بررسی دوره‌ای و هواگیری سیستم خنک‌کننده پیشرانه می‌تواند از ایجاد خرابی و هزینه‌های سرسام‌آور آن جلوگیری کند.
خرابی واترپمپ (پمپ آب)
خنک شدن موتور به ورود مایع خنک‌کننده با یک سرعت خاص و ثابت بستگی دارد. خرابی و شکستگی پروانه داخل واترپمپ می‌تواند از سرعت این کار کاسته و موجب کاهش آب ورودی به پیشرانه و افزایش دمای آن شود. به‌منظور جلوگیری از داغ شدن موتور خودرو به‌صورت دوره‌ای موارد زیر را بررسی و در صورت نیاز تعویض نمایید
- تعمیر یا تعویض پمپ آب
- تعمیر رادیاتور
- تعویض ترموستات
- تعویض به‌موقع روغن موتور
- بررسی و اطمینان از سلامت لوله‌های سیسم خنک‌کننده
اکنون با 5 مورد از علل داغ کردن موتور و بالا رفتن آمپر آشنا شدیم اما حالا زمان آن رسیده است که راهکار حل این مشکل را بدانیم.
11 راهکار برای جلوگیری از داغ شدن موتور ماشین
- ماشینتان را در سایه پارک کنید.
شما می‌توانید تفاوت دمای بین سایه و آفتاب را حس کنید، پس ماشینتان نیز می‌تواند. پارک کردن در سایه نه تنها ماشینتان را خنک نگه می‌دارد بلکه عمرش را نیز افزایش می‌دهد. سایه ای پیدا نمی کنید؟ پس از سایه بان استفاده کنید تا گرما به داخل نفوذ نکند.
- از سایه بان استفاده کنید.
نگهداری از سایه بان در ماشین همیشه به شما کنک خواهد کرد چرا که همیشه نمی توانید مطمئن شوید مکان خنک و سایه پیدا کنید. این محافظ‌های اشعه آفتاب از گرم شدن بیش از حد کابین خودرو جلوگیری می‌کنند همچنین از خراب شدن کابین داخل خودرو با اشعه‌های مضر آفتاب محافظت می‌کند. شما ممکن است بخواهید از محافظ‌های درست شده مخصوص مدل ماشینتان استفاده کنید. این محافظ‌ها می‌توانند در برابر اشعه‌های آفتاب موثرتر واقع شوند.
- پنجره‌هایتان را دودی کنید.
هر مغازه صافکاری یا ابزار فروشی محله تان می‌توانند پنجره‌هایتان را دودی کنند یا شیشه‌ها را با یک لایه ی نازکی بپوشانند تا ماشینتان را خنک نگه دارد و از ماشینتان در برابر اشعه‌های مضر آفتاب محافظت کند.
- کمی از شیشه‌ها را پایین نگه دارید.
پنجره‌های بسته هوای گرم را محفوظ نگه می‌دارند و شیشه به عنوان رسانا عمل کرده و گرما را به داخل هدایت می‌کند، کمی از پنجره‌ها را باز نگه دارید تا هوای گرم تخلیه شود و در صورت وجود سانروف نیز می‌توانید آن را کمی باز کنید.
البته اطمینان حاصل کنید که پنجره‌ها را زیاد پایین نکشید تا کسی نتواند به داخل ماشین دست یابد. اگر شیشه‌هایتان را کمی پایین کشیده اید حتما حواستان به آب و هوا باشد تا با یک باران تابستانی شدید داخل ماشینتان خیس آب نشود.
- دریچه‌های هوای کف ماشین را باز کنید.
بیشتر مردم وقتی سوار ماشین می‌شوند، دریچه‌های هوا روی داشبورد را تا حد آخرش باز می‌کنند اما بهتر است دریچه‌های کف خودرو را باز کنید تا جریان هوا بیشتر شود.
هوای گرم همیشه به سمت بالا می‌رود؛ بنابراین دریچه‌های کف را تا اخر باز کنید تا هوای گرم را به بیرون هدایت کند سپس وقتی ماشین خنک شد می‌توانید دریچه‌های بالا را نیز باز کنید.
- استفاده از سیستم هوای تازه در سیستم خنک‌کننده خودرو
برای ۱۰ دقیقه از سیستم هوای تازه در سیستم خنک‌کننده تان استفاده کتید. استفاده از جریان هوای داخل، به این معناست که همان هوای گرم داخل ماشینتان را به جریان می‌اندازد. این قسمت را باید بعد از خنک شدن ماشین استفاده کنید.
- حواستان به آمپر آب ماشینتان باشد.
این سنجه که روی داشبورد قرار دارد، سوزنی دارد که همواره باید وسط را نشانگر باشد؛ اگر به سمت گرما حرکت کند، باید کنار بکشید و اجازه دهید موتور کمی خنک شود.
- بخاری را روشن کنید تا موتور خنک شود.
روشن کردن بخاری در روز‌های گرم تابستانی شاید آخرین کاری باشد که بخواهید انجام دهید اما با این کار هوای گرم موتور را به داخل هدایت می‌کنید که باعث خنک شدن موتور می‌شود. با این کار مشکلات زیربنایی را حل نمی کنید اما راهکار خوبی برای مسافرت‌های طولانیست.
- خنک‌کننده موتور بریزید.
این مورد در ماه‌های گرم سال بسیار حائز اهمیت است. برای چک کردن مقدار خنک‌کننده کاپوت ماشین را باز کنید و مخزن خنک‌کننده را پیدا کنید. مقدار آن با خط‌های روی مخزن نشان داده می‌شود. اگر مقدارش پایین است، به راحتی مقدار مناسبی از مایع را بریزید و سپس دربش را محکم ببندید.
خنک‌کننده موتور معمولا بصورت مخلوطی ۵۰/۵۰ از خنک‌کننده و آب فروخته می‌شود یا اینکه می‌توانید خنک‌کننده غلیظ بخرید و خودتان با آب مخلوط کنید.
راهنمایی: هیچ گاه خنک‌کننده را به موتور داغ نریزید اجازه دهید موتور قبل از باز کردن در مخزن و ریختن مایع خنک شده باشد.
- به عوض کردن باتری ماشینتان هم فکر کنید.
اگر باتری ماشین شما بیش از ۳ سال است که کار می‌کند، ممکن است دیگر مثل قبل تر‌ها عملکرد نداشته باشد؛ بنابراین ماشینتان مجبور است بیشتر کار کند و این خود باعث داغ کردنش می‌شود. مکانیکتان می‌تواند به شما کمک کند تصمیم بگیرید باطری تان را عوض کنید یا نه.
- رادیاتورتان را توسط یک تعمیرکار تمیز کنید.
حتی اگر مایع خنک‌کننده تان را همیشه در مقدار مناسب نگه می‌دارید، به تدریج کثیف خواهد شد و باید عوض شود. تمیز کردن رادیاتور که به عنوان تمیز کردن خنک‌کننده نیز شناخته می‌شود، شامل دور ریختن خنک‌کننده قدیمی رادیاتور، شستن با مایع مخصوص و ریختن مایع خنک‌کننده جدید است.
مکانیک‌ها هر ۴۰۰۰۰ مایل یا ۶۴۰۰۰ کیلومتر یکبار به تمیز کردن رادیاتور پیشنهاد می‌کنند؛ اما شما طبق گفته کارخانه ی مبدا ماشینتان عمل کنید.
هنگام جوش آوردن و داغ شدن موتور چه کار کنیم؟
توصیه می‌کنیم در هنگام بالا رفتن آمپر ماشین و جوش آوردن و داغ شدن موتور موارد زیر را به ترتیب انجام دهید:
- اگر خودرو در حال حرکت است آن را متوقف کنید و کاپوت آن را بالا بزنید تا گردش هوای آزاد دمای موتور را کاهش دهد. توجه کنید که به هیچ وجه نباید درب مخزن رادیاتور یا مخزن انبساط را باز کنید. چرا که آب رادیاتور به دلیل دمای بالا فشار زیادی دارد و بلافاصله پس از باز شدن درب‌ها به بیرون پاشیده و موجب سوختگی شدید می‌شوند.
- اگر فن‌ها کار نمی کنند با روشن کردن کولر آنها را وارد مدار کنید. حتی اگر با روشن کردن کولر نیز فن‌ها به کار نیوفتادند مقداری آب به روی پره‌های رادیاتور بپاشید. تاکید می‌کنیم که هرگز آب را به روی موتور نریزید چرا که کاهش دمای ناگهانی موجب آسیب دیدن سرسلیندرها و قطعات داخلی موتور خواهد شد.
- در فن‌های الکتریکی سنسور دما یا رله فن و در فن‌های مکانیکی تسمه پروانه در چک کنید و از سالم بودن آنها اطمینان حاصل کنید.
- در صورتی که با وجود کار کردن فن‌ها آمپر ماشین پایین نیاید احتمالا سطح آب رادیاتور خودرو پایین است. به این منظور باید خودرو را خاموش کنید و پس از سرد شدن موتور آب رادیاتور را به آن اضافه کنید. ذکر این نکته حیاتی ست که خاموش کردن خودروی جوش آمده ممکن است باعث چسبیدن رینگ پیستون‌ها به دیواره سیلندرها شود بنابراین تا زمان خنک شدن موتور در حدی که ماشین روشن نشود باید تک استارت بزنید.
برای تکمیل مبحث کارهایی که لازم است هنگام جوش آوردن و داغ شدن موتور ماشین انجام دهیم بهتر از موارد زیر رو مطالعه کرده و رعایت کنید:
- سیستم خنک‌کننده را ببندید و بخاری را تا آخر باز کنید.
هرچه سریع تر کولر را ببندید تا فشار موتور کمتر شود. سپس بخاری را تا آخر باز کنید. با این کار تمام گرمای موتور را به داخل هدایت می‌کنید با این کار از داغ شدن بیشترش جلوگیری می‌کنید تا بتوانید کنار بزنید.ممکن است گرمای بخاری اذیتتان کند اما این بهای کوچکی است که باید بپردازید تا از بهای بزرگتر تعمیر موتور جلوگیری کند.
- مکان امنی پیدا کنید و کنار بزنید.
کنار بزنید و ماشین را خاموش کنید اجازه دهید موتور خودرو ۱۵ دقیقه خنک شود. حواستان به آمپر آب ماشین باشد که باید هنگام خنک شدن موتور به حالت عادی برگردد.
حین انتظارتان برای خنک شدن ماشین(وقتی چشمتان به آمپر آب نیز هست)، فکرتان را جمع کنید و از کسی کمک بخواهید. به دوستتان یا جرثقیل زنگ بزنید یا به امداد خودروهای جاده زنگ بزنید و کمک بخواهید. هر زمانی زنگ بزنید آنها کمک اعزام خواهند کرد.
- خنک‌کننده را چک کنید و اگر نیاز بود بریزید (اگر همراهتان دارید).
اگر مقدار خنک‌کننده تان پایین است، ریختن مقدار مناسبی می‌تواند از موتورتان محافظت کند و از داغی بیش از حد قبل از تعمیر و کمک خواستن پیشگیری کنند.
البته این کار شاید زیاد مفید نباشد اگر شلنگ خنک‌کننده تان گرفته باشد یا منشا مشکلتان فن رادیاتور خراب یا واترپمپ باشد. طرز ریختن خنک‌کننده را از راهنمای ماشینتان بپرسید و جای مخزن را یاد بگیرید.
- موتور را دوباره راه بیاندازید.
اگر ماشینتان با جرثقیل حمل نمی شود، اکنون می‌توانید با احتیاط استارت بزنید و به سمت نزدیک ترین تعمیرگاه برانید. حین این کار حواستان به آمپر آب نیز باشد که اکر به سمت گرما حرکت می‌کند کنار بزنید و اجازه دهید ماشین خنک شود.
چه کارهایی را نباید هنگام داغ شدن موتور ماشین انجام دهیم؟
- دست و پایتان را گم نکنید.
درست است که موتور ماشینتان نمی تواند خودش را خنک و خونسرد نگه دارد، اما شما که می‌توانید خونسرد باشید! از راندن نوسانی بین خودروها و کوبیدن روی ترمز پیش از کنار زدن ماشین خودداری کنید.
- به رانندگی ادامه ندهید.
اگر موتورتان داغ کرده ولی همچنان کار می‌کند، هنر نمی کنید که همچنان از آن کار می‌کشید. بله درست است ممکن است با این کار شما به مقصدتان قبل از اینکه موتور کامل بایستد، برسید اما با این‌کار موجب مشکلی عظیم تر و پر هزینه تر خواهید شد.
- بلافاصله کاپوت را باز نکنید.
اگر کنار زدید، منتظر بمانید تا موتور کمی خنک شود سپس کاپوت را باز کنید و همه چیز را چک کنید. بالا زدن بلافاصله کاپوت شما را در ریسک سوختگی و آسیب دیدگی از بخار و دود قرار می‌دهد. صبر کردن کلید اصلی است.صبر کنید آمپر آب ماشین کمی عادی تر شود سپس کاپوت را بالا بزنید.
- در حل مشکل ماشینتان درنگ نکنید.
یک موتور داغ کرده خود به خود مشکلش را حل نخواهد کرد؛ حتی اگر بعد از ریختن مایع خنک‌کننده خوب به نظر برسد. هرچه بیشتر بماند، بدتر خواهد شد. مشکل موتورتان را ریشه ای حل کنید و از داغ شدن موتور ماشین خود به سادگی نگذرید.